شما اینجا هستید

پیشینه قنات شناسی در دشت قزوین و نقش آن در استقرارهای پیش از تاریخ

جزو ماده 56 قانون الحاق (2): 
جزو ماده 56 قانون الحاق (2)
ضرورت و اهمیت

مطالعه بر روی قنات های استان قزوین و سیستم آب رسانی در طول دوره های مختلف تاریخی می تواند به یافتن پاسخ مناسبی در استقرارهای مردمان، در این منطقه از ایران در طول تارخ کمک شایانی نماید. حفظ و نگهداری این میراث فرهنگی و تاریخی و جلوگیری از در معرض خطر قرار گرفتن قنات های باقیمانده در استان بسیار ضروری و با اهمیت است. همجنین ایده راه اندازی گردشگری قنات از دیگر مواردی است که در صورت اجرایی شدن این طرح و انجام مطالعات علمی می تواند در استان قزوین با وجود داشتن تعداد بالای قنات، عملی گردد.این مطالعه می تواند راهگشای بسیاری از سوالات پژوهشگران در باب قنات و چگونگی استقرارهای مردمان پس از ایجاد اولین قنات ها باشد.

نوع پژوهش
زمینه علمی تحقیق:
دامنه زمینه علمی تحقیق:
حکمت و فلسفه هنر - هنرهای اسلامی ایرانی - هنرهای مرتبط با انقلاب اسلامی و دفاع مقدس – اقتصاد هنر - فیلم و سینما – رسانه هاى مجازى با تأکید بر پویانمایی و بازی هاى رایانه ای - معماری و شهرسازى اسلامی- ایرانی - موسیقى سنتى و بومى ایران – ادبیات، شعر و داستا ن نویسى - طراحی هنرى ایرانی اسلامی و لباس و فرش ایرانی
موضوع پژوهش:
زیر محور
توسعه و تقویت زیر ساختهای گردشگری طبیعی و فرهنگی در استان
مدت زمان تخمینی مورد نیاز برای اجرا
2ماه
هزینه پیش بینی شده
200.00میلیون ریال
تاریخ شروع
1397/01/05
تاریخ پایان
1397/03/05
مدت زمان اجرای طرح
2ماه

چکیده

ايرانيان در طول تاريخ همواره نقشی اساسی در دانش مهندسی آب شامل مهار، کنترل، ذخیره و توزیع آب داشته­اند. آثار باقی مانده از ساخت سدها، شبكه­هاي آبرساني، پل ـ بندها و سازه­هاي مشابه دیگر که بسياري از آنها پس از گذشت بیش از هزاران سال از تاریخ ساختشان، همچنان درحال استفاده هستند، از آن جمله­اند. حدود دوسوم از موقعیت  جغرافیایی ایران را  نواحي خشك و بياباني فرا گرفته است. مردمان این سرزمین از دیرباز با هوشمندی خود، به مقابله با آن پرداخته و با مهار آب این مشکل را برطرف نموده­اند. یکی از اقدامات مهندسی ایرانی، ساخت وابداع کاریز یا قنات است. وجود بيش از چهل هزار رشته قنات در ايران با قدمتی چندهزار ساله كه همچنان نزديك به سي هزار رشته از آن در حال بهره­برداري است، همگي نشان از هوشمندی ایرانیان در استحصال آب در مناطقی كه نزولات جوي به كمترين ميزان  است و رواناب قابل اعتمادی وجود ندارد، دارد.یکی از استان­های فعلی ایران، که شواهد بسیاری از سازه های سنتی آب در آن در زمینه مهندسی مهار آب شامل حفر قنات، کانال های سنتی انتقال آب، ساخت بند، آب انبار و سایر سازه­های آبی سنتی، برجای مانده است، استان قزوین است. طبق آمار وزارت وقت کشاورزی در سال 1378، تعداد 285 رشته قنات با تخلیله سالیانه 130 میلیون متر مکعب بصورت فعال در این استان وجود داشته است. (اداره جهاد کشاورزی، 1378: 3) این درحالی است که سوابق بیش از 700 رشته قنات با عمری حداقل 37 ساله تا هزاران سال در این استان وجود داشته است. حفظ سوابق ارزشمند مهندسی آب و قنات در این استان، و برنامه ریزی برای احیاء آن با اهداف گردشگری، اقتصادی و فرهنگی به جهت قدمت دیرپای آثار تاریخی در استان قزوین از جمله محوطه های چارآرویی، تپه زاغه، تپه سگزآباد و هزاران محوطه دیگر آن امری ضروری است که در صورت عدم توجه به آن، بیم آن می­رود تا سوابق بسیاری از این دستاورد مهندسی از بین برود.این امر علاوه بر شناسایی ظرفیت های استان در این زمینه می تواند زیرساخت های گردشگری منطقه را فراهم نمایئد.

  فرضیات:

- رشته قنات های شهرستان بوئین زهرا تابع الگوی پراکندگی محوطه ها و روستا ها هستند.

- با توجه به وجود تراکم بالای رشته های قنات در منطقه مورد بررسی، بی شک بسیاری از این قنات ها عامل شکل گیری و حیات محوطه ها بوده اند. ولی به دلیل آسیب فراوان رشته قنات های منطقه امکان درک نوع ارتباط برخی از قنات ها با محوطه ها امکان پذیر نیست.

- طبق شواهد باستان شناختی موجود و تراکم بالای محوطه های پیش از اسلام در منطقه، پیشینه بهره گیری از فن آوری قنات به پیش از اسلام بر می گردد. 

اهداف:

- بررسی، شناسایی،  مستندنگاری رشته قنات های منطقه بوئین زهرا

- ترسیم الگوی پراکندگی قنات های منطقه مورد نظر در دشت قزوین با بهره گرفتن از سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS.