تحلیل بوم شناختی رفتار سازگاری بهره برداران در مواجهه با کم آبی و ظرفیت سازگاری آنان با تغییرات اقلیمی دشت قزوین

ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻗﻠﻴﻤﻲ روي ﺑﺨﺶهای مختلف ﻛﺸﺎورزي در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﺮان ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻣﻨﻔـﻲ ﮔﺬاﺷـﺘﻪ و ﻛﺸـﺎورزان ﺑـﺮاي ﺣﻔـﻆ ﻣﻌﻴﺸـﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ سازگاری بیشتری با این تغییرات هستند. هدف از پژوهش حاضر درک رفتار سازگاری بهره برداران با کم آبی و تغییرات اقلیمی با استفاده از مدل رفتاری (انگیزش – محافظت) در دشت قزوین از توابع استان قزوین است. بحران دشت قزوین که طی 50 سال از آن برداشت بی‌رویه صورت گرفته است و سطح آب­ های زیرزمینی در دشت قزوین 70 تا 80 متر کاهش یافته که غیر قابل جبران می­ نماید.

45 درصد از دشت قزوین درگیر فرونشست است و سالانه یک تا ۱۷ سانتی متر فرونشست در مناطق بیابانی استان به دلایل مختلف از جمله برداشت بی رویه آب اتفاق می‌افتد. در ۲ هزار و ۴۴۱ هکتار از دشت قزوین که درگیر فرونشست است، ۳۴۱ روستا با ۱۰۰ هزار نفر جمعیت حضور دارند.

با استفاده از فرمول کوکران و جدول مورگان و روش نمونه گیری طبقه بندی 380 خانوار از جامعه آماری به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. یافته های پژوهش نشان داد میزان سازگاری خانوارهای کشاورزی نسبت به تغییرات اقلیم یکسان نبوده و در پایان نسبت به ارائه الگوی سازگاری خانوارهای بهره بردار نسبت به کم آبی و تغییرات اقلیمی و ارائه پیشنهادهای بهبود دهنده در زمینه کاهش اثرات و مدیریت آن اقدام شده است.